<p>
Tổn thương bỏng xuất hiện từ khi loài người tiếp xúc và dùng lửa
(khoảng 500.000 năm trước công nguyên). Ban đầu là bỏng do nhiệt khô khi
tiếp xúc lửa, đến khi con người biết làm đồ gốm và đun nấu, bỏng do nhiệt ướt
xuất hiện. Đây là hai loại bỏng chủ yếu gặp từ thời tiền sử cho đến tận thời đại
văn minh hiện nay. Chấn thương bỏng thường gặp trong lao động, sản xuất
cũng như trong sinh hoạt hàng ngày và là một trong những vấn đề y tế công
cộng trên toàn cầu phải quan tâm do gánh nặng bệnh tật, thương tích sau bỏng
ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Kết quả dự án gánh nặng
bệnh tật toàn cầu của Tổ chức Y tế thế giới đã cho thấy bỏng là nhân tố góp
phần quan trọng vào tổng số thương vong do bệnh tật ở trẻ em tại các quốc gia
có thu nhập thấp và trung bình ở các khu vực châu Phi, Đông Nam Á và phía
Đông vùng biển Địa Trung Hải [114],[115].
Mặc dù đã có rất nhiều tiến bộ trong công tác phòng ngừa, điều trị và
phục hồi chức năng cho bệnh nhân bỏng, nhưng trong những thập kỷ gần đây
khi khoa học công nghiệp càng phát triển, xã hội loài người càng văn minh thì
các thương tổn về bỏng lại càng phức tạp. Nếu như bỏng lửa đóng góp vào đa
số các ca tử vong liên quan đến bỏng ở trẻ em thì bỏng nước nóng, bỏng tiếp
xúc là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến thương tật. Bỏng đã tạo ra
một gánh nặng kinh tế đối với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe [118], [119].
Việt Nam là một trong những nước nằm ở vùng khu vực có tỷ lệ bị
bỏng cao [118]. Tình hình tai nạn do bỏng cũng ngày càng phức tạp. Tổn
thương bỏng để lại di chứng nặng nề về sức khoẻ, chức năng, thẩm mỹ và tinh
thần với tỉ lệ lên đến 30 - 35% có nhu cầu cấp thiết được điều trị để phục hồi
hình thể, chức năng, thẩm mỹ và tinh thần. Với hơn 80% nạn nhân bỏng sống
ở các gia đình có thu nhập thấp, 70% nạn nhân bỏng tập trung ở những khu2
vực nông thôn và miền núi, hiện đang còn rất nhiều bệnh nhân mang sẹo di
chứng bỏng có nhu cầu cần được can thiệp phẫu thuật, phục hồi chức năng và
thẩm mỹ trong cộng đồng. Việc đánh giá tình hình người bị sẹo di chứng
bỏng, khảo sát các yếu tố liên quan đến các loại tổn thương này đã được một
số nghiên cứu trong và ngoài nước đề cập ở tầm chuyên ngành quốc gia. Tuy
nhiên, những nghiên cứu về bỏng ở khu vực miền núi còn rất ít và chưa đề
cập đến một cách đầy đủ và có hệ thống. Với mong muốn trả lời câu hỏi
“Việc huy động nguồn lực cộng đồng hỗ trợ tại chỗ để điều trị phẫu thuật và
phục hồi chức năng cho đối tượng bị sẹo di chứng bỏng ở miền núi có hiệu
quả hay không?”, chúng tôi tiến hành đề tài: “Thực trạng người bị sẹo di
chứng bỏng và kết quả mô hình huy động nguồn lực cộng đồng tham
gia tổ chức phẫu thuật, phục hồi chức năng tại 3 tỉnh miền núi phía Bắc”,
với 3 mục tiêu:
1. Mô tả một số đặc điểm dịch tễ học người bị sẹo di chứng bỏng tại 3 tỉnh
miền núi phía bắc Việt Nam năm 2013 - 2014.
2. Khảo sát nhu cầu và khả năng tiếp cận dịch vụ phẫu thuật và phục hồi
chức năng của người bị sẹo di chứng bỏng tại 3 tỉnh nói trên.
3. Đánh giá kết quả mô hình huy động nguồn lực cộng đồng tham gia tổ
chức phẫu thuật, phục hồi chức
</p>
