Gánh nặng bệnh tật là những tổn thất về sức khỏe, tinh thần, vật chất và xã
hội của một cộng đồng; nó ảnh hưởng đến chất lượng sống của con người và tình
hình phát triển kinh tế xã hội, chứ không đơn thuần là chi phí mà cá nhân, gia đình
và xã hội phải chi trả cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe [27]. Trước đây, việc đánh
giá gánh nặng bệnh tật chỉ dựa vào các chỉ số như: tỷ lệ hiện mắc, tỷ lệ mới mắc, số
chết/mắc, tỷ lệ tử vong; nhưng các chỉ số này không phản ánh chính xác mức độ
ảnh hưởng cũng như tính nghiêm trọng của từng bệnh lên sức khỏe; đồng thời các
nhà quản lý thường chú ý đến số liệu tử vong, những bệnh nào có tỷ lệ tử vong cao
được cho là quan trọng và dành nhiều sự quan tâm [61].
Tuy nhiên, bệnh tật cũng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống và tình
hình kinh tế xã hội, ví dụ như bệnh rối loạn tâm thần là một bệnh ít gây tử vong,
nhưng nó gây ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sống, tinh thần, vật chất của cá
nhân, gia đình và xã hội. Hơn nữa, trong thế giới hiện đại, các bệnh liên quan đến
lối sống và do thoái hóa đã dần thay thế cho các bệnh nhiễm trùng và trở thành
nguyên nhân chính gây nên bệnh tật và tử vong. Sự dịch chuyển dịch tễ này diễn ra
rất nhanh ở các nước phát triển, các chỉ số về tử vong hoặc trạng thái sức khỏe đơn
thuần không phản ánh đầy đủ bức tranh toàn cảnh về sức khỏe của cộng đồng; do
đó năm 1991, theo đề nghị của Ngân hàng Thế giới, các nhà khoa học đã đã xây
dựng một phương pháp đo lường cả tác động của tử vong và bệnh tật lên sức khỏe
bằng chỉ số “Năm sống hiệu chỉnh theo bệnh tật”, viết tắt là DALY (DisabilityAdjusted Life Years), được gọi là phương pháp nghiên cứu Gánh nặng bệnh tật toàn
cầu năm 1990 (Global Burden of Diseases – 1990 (GBD-1990)) [51].
