Teo hoặc hẹp tá tràng (TT) là những tổn thương nội tại gây tắc TT, có tỉ
lệ từ 1/10.000 đến 1/5.000 trẻ sinh ra sống và đứng đầu các trường hợp (TH)
tắc ruột bẩm sinh [50],[73],[104]. Teo hoặc hẹp TT thường kết hợp với những
thương tổn gây tắc TT ngoại lai cũng như các dị tật khác của đường tiêu hóa,
thận niệu, tim mạch, cột sống, chi và hội chứng Down.
Tắc TT nói chung thường được chẩn đoán trong 3 tháng giữa của thai
kỳ nhờ vào siêu âm với bệnh cảnh mẹ bị đa ối. Trẻ bị teo hoặc hẹp TT có biểu
hiện lâm sàng của một TH tắc hoàn toàn hay bán tắc TT với triệu chứng nôn,
thường là dịch có mật. Hình ảnh điển hình giúp chẩn đoán tắc TT nói chung
và teo hoặc hẹp TT nói riêng là hình ảnh “hai mức nước-hơi” trên phim chụp
bụng đứng không sửa soạn. Trong một vài TH, X quang dạ dày-TT giúp chẩn
đoán teo hoặc hẹp TT cũng như ruột xoay không hoàn toàn (RXKHT). Ruột
xoay không hoàn toàn là một nguyên nhân gây tắc TT ngoại lai, đơn độc hoặc
phối hợp với teo hoặc hẹp TT, cần được phát hiện sớm vì biến chứng xoắn
ruột có thể để lại hậu quả nặng nề, thậm chí là tử vong.
Trong những năm gần đây, nhờ những tiến bộ trong kỹ thuật mổ, trong
gây mê, hồi sức sơ sinh, nuôi ăn tĩnh mạch cũng như việc điều trị tốt các dị tật
bẩm sinh đi kèm, đặc biệt là dị tật tim mạch, nên tỉ lệ sống sau phẫu thuật
(PT) điều trị teo hoặc hẹp TT ngày càng cao, trên 90% [8],[11],[12],[64],
[66],[120],[122],[135]. Phẫu thuật điều trị teo hoặc hẹp TT được xem là tiêu
chuẩn hiện nay là nối TT-TT bên-bên đơn giản hay dạng kim cương theo
Kimura và cắt hoặc xẻ màng ngăn trong TH màng ngăn kiểu vớ gió. Trong
mười năm gần đây, ngả tiếp cận nội soi (NS) ổ bụng đã được nghiên cứu và
triển khai thành công tại các trung tâm lớn trên thế giới bởi các phẫu thuật
viên (PTV) có nhiều kinh nghiệm. Hầu hết những nghiên cứu này tập trung-2-
khảo sát thời gian PT, thời gian cần thông khí hỗ trợ, thời gian bắt đầu cho ăn,
thời gian cho ăn hoàn toàn, thời gian nằm viện, biến chứng sớm và tử vong
sớm sau PT có hoặc không so sánh với ngả tiếp cận mở. Ngả tiếp cận NS cho
kết quả khả quan [8],[32],[64],[66],[120],[122],[135]. Tuy nhiên, báo cáo của
tác giả Van de Zee [135]vào năm 2008 cho thấy ngả tiếp cận NS có tỉ lệ biến
chứng xì miệng nối cao khiến tác giả phải ngừng thực hiện PT điều trị teo
hoặc hẹp TT ở trẻ em và xem xét kỹ thuật khâu nối trong ba năm trước khi tái
thực hiện ngả tiếp cận này. Hầu hết các tác giả có nhiều kinh nghiệm trong PT
điều trị teo hoặc hẹp TT ở trẻ em đều cho rằng đây là PT có độ khó cao, chỉ
nên được thực hiện bởi những PTV có nhiều kinh nghiệm trong PT sơ sinh và
phẫu thuật nội soi (PTNS). Có lẽ vì vậy mà không có nhiều báo cáo về ngả
can thiệp NS trong khoảng thời gian từ khi Bax [25] lần đầu tiên thực hiện kỹ
thuật này vào năm 2000 cho đến nay
