Kể từ khi Chính phủ Việt Nam ban hành Quyết Định số 170/1999/QĐ-TTg ngày 12/09/1999 khuyến khích người Việt Nam ở nước ngoài chuyển tiền về nước cho người thụ hưởng ở Việt Nam thông qua hệ thống ngân hàng, qua bưu điện, qua tài khoản (tiền gửi và tiết kiệm ngoại tệ) của cá nhân người thụ hưởng hoặc của các tổ chức, cá nhân được phép làm dịch vụ nhận và chi trả ngoại tệ thì họat động giao dịch ngọai tệ mặt của hệ thống Ngân hàng Thương mại tại TP. Hồ Chí Minh phát triển khá mạnh. Đáng kể là các giao dịch chuyển tiền kiều hối và mua bán ngọai tệ mặt phục vụ nhu cầu du lịch, chữa bệnh, học tập, công tác . Giao dịch ngoại tệ mặt tăng trưởng nhanh do khách hàng cá nhân có tài khoản tiền gửi và tiết kiệm ngoại tệ tại ngân hàng khi cần được quyền rút tiền ra bằng ngọai tệ mặt. Cá nhân có ngọai tệ mặt cũng được gửi vào tài khỏan tiền gửi tiết kiệm ngọai tệ ở các ngân hàng thương mại. Thực tiễn cho thấy khi tỷ giá ngoại tệ ổn định, lãi suất tiền gửi ngọai tệ và nội tệ không chênh lệch nhau nhiều thì số lượng ngọai tệ khách hàng cá nhân gửi vào ngân hàng thương mại tăng cao và ngược lại khi tỷ giá biến động lãi suất tiền gửi ngọai tệ thấp hơn nhiều so với lãi suất tiền gửi nội tệ thì số lượng ngọai tệ mặt được khách hàng rút ra hoặc bán cho ngân hàng cũng gia tăng mạnh . Có thể kết luận một trong những tác nhân trực tiếp làm nhu cầu sử dụng ngoại tệ mặt tăng nhanh là lượng tiền kiều hối. Suốt gần 10 năm qua tiền kiều hối chuyển qua hệ thống các ngân hàng thương mại trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đã tăng liên tục, từ mức 829 triệu USD trong năm 2001 đã lên tới 3,6 tỷ Đôla Mỹ năm 2007 (bằng 35 % tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa không kể dầu thô của TP. Hồ Chí Minh trong năm 2007). Tiền kiều hối được chuyển tập trung nhất là vào các tháng đầu năm và cuối năm. Đây cũng là thời điểm hoạt động điều hoà ngoại tệ tiền mặt tại các ngân hàng thương mại trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh trong đó có Vietinbank MTOII thường phải đối mặt với tình trạng thiếu ngọai tệ mặt trong khi đó ở các tháng còn lại trong năm thì lại thừa ngoại tệ mặt .
Mặc dù Vietinbank MTOII đã có chiến lược kinh doanh tổng thể chung để phát triển đến năm 2010 sẽ trở thành một ngân hàng hoạt động kinh doanh tiền tệ với hiệu quả cao, có vị trí tài chính vững mạnh, công nghệ ngân hàng tiên tiến, sản phẩm-dịch vụ đa dạng và chiếm lĩnh thị phần cạnh tranh trên địa bàn TP. HCM nhưng hiện vẫn chưa có một chiến lược kinh doanh ngoại tệ mặt để hạn chế, khắc phục được hiện trạng thừa hoặc thiếu ngoại tệ mặt như kể trên nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả kinh doanh ngoại tệ mặt bằng những giải pháp, biện pháp phù hợp có tính kinh tế cao trong việc thu hút, khai thác và quản lý điều hòa ngọai tệ mặt .
Do đó, chúng tôi đã thực hiện bản Luận văn này để trình bày cơ sở lý luận và ý nghĩa thực tiễn của chiến lược kinh doanh ngọai tệ mặt, phân tích thực trạng họat động kinh doanh ngọai tệ mặt tại Vietinbank MTOII từ năm 2004 đến nay, vị trí cạnh tranh, thị phần xuất nhập khẩu ngọai tệ mặt của Vietinbank MTOII trong tổng giá trị xuất nhập khẩu ngoại tệ mặt của các Ngân hàng thương mại trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh để trên cơ sở đó đề ra những giải pháp, biện pháp trong chiến lược kinh doanh ngọai tệ mặt của Vietinbank MTOII đến năm 2010 nhằm góp phần vào việc điều hòa họat động thu chi ngọai tệ mặt, nâng cao hiệu quả họat động kinh doanh ngọai tệ mặt đáp ứng nhu cầu ngọai tệ mặt cho khách hàng phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam .
Mục đích của luận văn nhằm đưa ra được các giải pháp, biện pháp để :
+ Thu hút được ngọai tệ mặt từ các ngân hàng thương mại trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, các chi nhánh tại Phía Nam của hệ thống ngân hàng Vietinbank, các bàn đổi tiền và các đại lý thu đổi ngọai tệ, các khách hàng vãng lai, các khách hàng có nhu cầu gửi tiền tiết kiệm ngọai tệ, . nộp ngọai tệ tiền mặt vào Vietinbank MTOII .
+ Kịp thời cung ứng được ngọai tệ mặt cho các nhu cầu rút hoặc mang đi ngọai tệ mặt hợp lệ của mọi khách hàng thông qua các dịch vụ ngân hàng, như : chi trả tiền gửi tiết kiệm; chi trả tiền kiều hối; chi rút ngọai tệ mặt của người nước ngòai từ tài khỏan tiền gửi của họ mở tại Vietinbank MTOII, chi bán ngọai tệ mặt cho du học sinh, khách hàng đi du lịch/ đi công tác/ đi chữa bệnh ở nước ngòai, .
+ Cũng cố và mở rộng hơn nữa mạng lưới ngân hàng – khách hàng giao dịch với Vietinbank MTOII .
+ Xử lý hiệu quả tình trạng ngọai tệ mặt thừa hoặc thiếu đối với họat động kinh doanh, cung ứng dịch vụ của ngân hàng cho khách hàng .
+ Nâng cao chất lượng các họat động dịch vụ ngân hàng có liên quan đến thu-chi ngọai tệ mặt .
+ Tăng thu về cho Vietinbank MTOII .
Yêu cầu của luận văn :
+ Nêu rõ thực trạng họat động thu chi ngọai tệ mặt tại Vietinbank MTOII trong thời gian qua .
+ Nêu ra được các thuận lợi, khó khăn trong họat động kinh doanh ngọai tệ mặt của Vietinbank MTOII .
+ Vạch ra được định hướng kinh doanh và các giải pháp, biện pháp phù hợp với thực tế đem lại hiệu quả trong kinh doanh ngọai tệ mặt và phục vụ khách hàng .
+ Đề xuất các kiến nghị với Vietinbank MTOII, Vietinbank Head Office và chính quyền địa phương để nâng cao tính khả thi cho chiến lược kinh doanh ngọai tệ mặt .
Ý nghĩa của luận văn :
+ Nâng cao vị trí cạnh tranh của Vietinbank MTOII trong việc phục vụ tốt nhất nhu cầu thu chi ngọai tệ mặt của khách hàng, đặc biệt là đối với khách hàng cá nhân.
+ Thông qua khả năng đáp ứng kịp thời mọi nhu cầu thu chi ngọai tệ mặt hợp lý của khách hàng cá nhân sẽ có tác dụng tạo tâm lý tốt trong khách hàng về sự gia tăng tính chuyển đổi của đồng tiền Việt Nam so với ngọai tệ vì mọi khách hàng cá nhân có thể dùng đồng nội tệ mua ngay được ngọai tệ khi có nhu cầu hợp lý trong các giao dịch được phép tại Vietinbank MTOII .
+ Rút ra được bài học kinh nghiệm trong điều hành quản lý hiệu quả ngoại tệ mặt tại SGD II NHCT VN (xác định mức tồn quỹ ngoại tệ mặt hợp lý và lựa chọn phương án thu ngoại tệ mặt tối ưu) .
