Rừng ngập mặn là kiểu hệsinh thái rừng cây chịu mặn thuộc vùng triều dọc
theo bờbiển của vùng nhiệt đới và á nhiệt đới [13][29][30]. Rừng ngập mặn chịu
ảnh hưởng bởi thủy triều, khi triều lớn thì ngập và khi triều rút xuống thì phơi bề
mặt trầm tích ra. Hệsinh thái rừng ngập mặn phụthuộc vào thành phần, nồng độ
chất dinh dưỡng trong nền trầm tích và chế độngập triều cũng nhưdòng nước ngọt
từthượng lưu chảy xuống. Nhưvậy, sựhình thành và nuôi dưỡng rừng ngập mặn
gắn liền với các ảnh hưởng của đất liền và biển [28].
Rừng ngập mặn là một trong những hệsinh thái tựnhiên hữu dụng nhất [47]
và mang lại giá trịtài nguyên khá lớn cho con người [6]. Rừng ngập mặn giúp làm
giảm dòng chảy của thủy triều, cản bớt sóng nhờvậy làm giảm tác động của bão,
đặc biệt là bảo vệhệsinh thái ven bờ, là nơi sinh sống của các loài động vật hoang
dã, là bồn dựtrữdưỡng chất, cung cấp một nguồn tài nguyên động thực vật [49].
Rừng ngập mặn quan trọng đối với ngành nuôi trồng thủy sản vì đó là nơi sinh sản
và vườn ươm cho các ấu trùng của những loài tôm, cá, cua có giá trịkinh tế[28].
Ngoài ra, rừng ngập mặn còn có giá trịvà chức năng như: thấm nước làm thay đổi
mực nước ngầm, giao thông đường thủy, giảm biến động về độmặn, ổn định chất
lượng nước và vi khí hậu. Bên cạnh đó còn có những giá trịkhông thểthấy được
như đa dạng sinh học, di sản văn hóa được bảo tồn trong rừng ngập mặn [6].
ỞViệt Nam, bên cạnh các tác động của các nhân tốnhư: bão, sóng biển, sét
đánh thì chiến tranh là nguyên nhân quan trọng làm suy giảm diện tích rừng ngập
mặn, sau đó dưới tác động của con người (phá rừng nuôi tôm, khai thác cây rừng
làm than củi, ) làm rừng ngập mặn ngày càng bịthu hẹp dần diện tích. Đứng
trước nguy cơ đó, con người đã có những tác động tích cực nhằm bảo vệhệsinh
thái rừng ngập mặn thông qua việc trồng lại rừng. Nhờvậy, một phần diện tích rừng
ngập mặn đã được khôi phục, tuy nhiên, lại không thểkhôi phục được sự đa dạng
của một quần xã sinh học tựnhiên, điển hình như ởCần Giờsau năm 1975 chỉ
trồng thuần cây Rhizophora apiculata Bl.
Tháng 12/2006 một diện tích rừng ngập mặn thuộc khu dựtrữsinh quyển
Cần Giờ, thành phốHồChí Minh bịbão Durian – bão số9 – xô ngã. Sau khi cơn
bão đi qua, lượng sinh khối cây Rhizophora apiculata Bl. gãy đổ đã cung cấp một
lượng vật liệu hữu cơrất lớn cho khu vực này. Trong bối cảnh ấy, chúng tôi đã giữ
lại nguyên trạng khu vực cây gãy đổnày đểphục vụcho việc theo dõi diễn thếtái
sinh tựnhiên của rừng ngập mặn. Đểthực hiện nghiên cứu này, cần thiết phải theo
dõi các nhân tốtác động lên sựtái sinh, chất dinh dưỡng là một trong những nhân tố
quan trọng nhất chúng tôi đặc biệt quan tâm.
Chính vì thế, đềtài này tập trung nghiên cứu: Định lượng photpho vào và ra
dưới ảnh hưởng của thủy triều tại một khu rừng ngập mặn bịgãy đổdo bão ở
huyện Cần Giờ. Mục tiêu của đềtài nhằm giải quyết các vấn đề:
1. Định lượng lượng photpho trảxuống nền trầm tích qua vật rụng trong
một năm.
2. Tìm hiểu sựbiến thiên lượng photpho vào và ra khỏi khu vực nghiên cứu
qua diện tích mặt cắt của một lạch triều.
3. Khu vực rừng ngập mặn bịbão làm gãy đổnày đóng vai trò là nguồn hay
bồn chứa dinh dưỡng cho thủy vực kếcận.
