Từ năm 2003 đến nay, vấn
đề nền kinh tế Trung
Quốc tăng tr-ởng quá
nóng luôn đ-ợc các nhà hoạch định
chính sách, các học giả kinh tế Trung
Quốc quan tâm theo dõi. Chính phủ
Trung Quốc đã áp dụng một loạt các
biện pháp điều tiết vĩ mô, tuy thu đ-ợc
những kết quả nhất định, song vẫn ch-a
làm thay đổi tình trạng kinh tế quá
nóng. Tăng tr-ởng nóng vẫn còn là vấn
đề tiềm ẩn nguy cơ lớn đối với nền kinh
tế Trung Quốc.
I. Tính tất yếu của Việc tăng
tr-ởng nóng ở Trung Quốc
1. Khái niệm
Theo các chuyên gia kinh tế Trung
Quốc, nền kinh tế tăng tr-ởng trên 9%
là nóng, d-ới 7% là lạnh, mức giới hạn
tăng tr-ởng kinh tế cho phép là 10%(1,
tr.130 và 50).
2. Tăng tr-ởng nóng lần này là tất yếu
Năm 1992, sau chuyến thăm miền Nam
của ông Đặng Tiểu Bình và Đại hội XIV
Đảng Cộng sản Trung Quốc xác định mục
tiêu xây dựng thể chế kinh tế thị tr-ờng
XHCN, nền kinh tế Trung Quốc có sự tăng
tr-ởng nhảy vọt. Tỷ lệ tăng GDP năm 1991
là 9,2%; năm 1992 lên tới 14,2% và năm
1993 là 13,5% (1, tr.79).
Tr-ớc tình hình kinh tế tăng tr-ởng
quá nóng, bắt đầu từ năm 1993, Nhà
n-ớc Trung Quốc tiến hành khống chế
đầu t- tài sản cố định. Tốc độ tăng
tr-ởng GDP giảm dần theo từng năm.
Từ 1994 - 1997, GDP lần l-ợt giảm còn
12,6%; 10,5%; 9,6% và 8,8%. Để thay đổi
tình trạng này, từ năm 1998 Nhà n-ớc
Trung Quốc đã áp dụng chính sách tài
chính tích cực, chính sách tiền tệ ổn định
bền vững. Đồng thời thực hiện chiến l-ợc
“Đại khai phát miền Tây”; tiến hành đô
thị hoá; áp dụng một loạt chính sách
khuyến khích các chủ thể đầu t- (đặc
biệt là đầu t- của kinh tế dân doanh) đã
thúc đẩy tăng tr-ởng đầu t- tài sản cố
định. Từ năm 2000, Nhà n-ớc bắt đầu
ngừng chia nhà phúc lợi, tăng l-ợng nhu
cầu của ng-ời dân đối với nhà thành
phẩm. Vì vậy, ngành nhà đất phát triển
nhanh đã kéo theo sự tăng tr-ởng kinh
tế. Không chỉ vậy, cuối năm 2001, Trung
Quốc gia nhập WTO, xuất khẩu và thu
hút đầu t- n-ớc ngoài nhờ đó có b-ớc
tiến mới khiến cho GDP và đầu t- tài
sản cố định năm 2002 tăng lên đáng kể.
Hệ thống các ngành công nghiệp đ-ợc
khôi phục và phát triển. Cuối năm 2002,
Đại hội XVI Đảng Cộng sản Trung Quốc
* TS.Viện Nghiên cứu Trung Quốc.
