Trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, cổ đông, chủ doanh nghiệp không
thể quản lý hết mọi việc, đặt biệt là các doanh nghiệp nhà nước và công ty cổ phần quy
mô lớn. Vì thế mới cần thuê những nhà quản lý điều hành doanh nghiệp, từ đó trong
doanh nghiệp hình thành quan hệ giữa người chủ - người sở hữu các giá trị tài sản của
công ty có quyền sử dụng và sở hữu tài sản và người quản lý – người điều hành quản lý
công ty của mình theo hướng hiệu quả nhất nhưng vẫn đảm bảo mục tiêu ban đầu của
các chủ sở hữu.
Vấn đề phát sinh là không có sự đồng nhất về mục tiêu, ý chí, quan điểm giữa nhà
quản lý và những chủ sở hữu doanh nghiệp. Chủ sở hữu luôn đặt ra những mục tiêu để
sao cho đồng vốn mình bỏ ra thu lợi nhuận nhiều nhất. Chủ sở hữu, nhà đầu tư. lo ngại
về việc thất thoát và sử dụng kém hiệu quả nguồn tài chính đã cung cấp cho doanh
nghiệp. Do vậy, chủ sỡ hữu có xu hướng giành quyền kiểm soát mọi hoạt động. Ban
giám đốc, các vị trí điều hành chủ chốt. bị hạn chế và khó linh hoạt với các quyết định
điều hành khi chịu quá nhiều kiểm soát từ các nhà cung cấp tài chính. Thêm vào đó,
xung đột cũng nằm trong việc phân chia phần lợi nhuận mà doanh nghiệp tạo ra. Chủ sở
hữu và nhà đầu tư, một cách hợp lý, hưởng phần lớn lợi nhuận. Đội ngũ điều hành,
hưởng một mức lương nhất định, phụ cấp, tiền thưởng và họ có thể không hài lòng với
điều này khi lý luận rằng ngoài lượng tư bản ban đầu bỏ ra, nhóm cung cấp tài chính
không còn đóng góp gì thêm cho doanh nghiệp. Trong khi đó, chính họ, những người
quản lý với năng lực và danh tiếng của mình, đang ngày đêm gắn bó với hoạt động vận
hành và làm nên thành công cho doanh nghiệp. Những mâu thuẫn gay gắt về quyền lợi
đó đã tạo ra những tổn thất lớn trong doanh nghiệp mà chúng ta thường gọi là chi phí đại
diện.
