<p>
Cây hồi (Illicium verum Hook) là cây đặc sản có giá trị kinh tế cao đóng vai trò
quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo của đồng bào dân
tộc tỉnh Lạng Sơn. Tất cả các sản phẩm từ quả, thân lá hồi đều được sử dụng, dưới
dạng thô hoặc dưới dạng tinh dầu (Cổng thông tin điện tử huyện Văn Quan, tỉnh Lạng
Sơn, 2014).
Quả hồi sấy khô, thường gọi là “hoa hồi” là sản phẩm tiêu thụ chủ yếu trên thị
trường. Quả hồi khô có hương vị đặc biệt, được sử dụng rộng rãi khắp nơi trên thế giới,
dùng trong chế biến thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm, thức ăn gia súc. Tinh dầu hồi
được chiết suất từ quả và thân lá hồi, có thành phần chủ yếu là anethole (ước tính chiếm
khoảng 80% - 90%), được dùng làm hương liệu trong sản xuất rượu thơm, trong công
nghiệp thực phẩm, dược phẩm. Trong đông y hồi có tác dụng đuổi hàn, kiện tỳ, khai vị,
dùng chữa đau bụng, bụng đầy chướng, giải độc của thịt cá Trong những năm gần
đây, dầu hồi được quan tâm hơn nữa, trong việc sử dụng chúng là nguyên liệu chính để
sản xuất tamiflu chữa bệnh cúm gia cầm (Lương Đăng Ninh, 2010; 2013).
Mặc dù cây hồi đã được trồng ở Lạng Sơn hàng trăm năm, xong những ghi nhận
về thành phần sâu hại trên cây hồi hầu như rất khiêm tốn. Đặc biệt, từ năm 2010 trở lại
đây, một loài sâu hại lạ thuộc họ ánh kim (gọi là bọ ánh kim) đã bùng phát thành dịch
với mật độ tăng rất nhanh qua hàng năm, trung bình 500-800 con/cây, cao điểm lên tới
trên 1.300 con/cây. Bọ ánh kim cả sâu non và trưởng thành đều gây hại cây hồi, hại
búp, lá non, hoa và cả quả hồi. Khi mật độ bọ ánh kim cao chúng cắn trụi hết lá non,
ngọn làm cây xơ xác không thể phục hồi ra hoa đậu quả. Vì thế, nhiều diện tích trồng
hồi mất trắng, không cho thu hoạch. Năm 2012 có khoảng 500 ha rừng hồi bị bọ ánh
kim gây hại (Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Lạng Sơn, 2102), đến năm 2014 diện tích đã
tăng lên là 2.474,3 ha (Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Lạng Sơn, 2014) chúng gây hại tập
trung ở các huyện Lộc Bình, Văn Quan và Cao Lộc. Bọ ánh kim là loài có khả năng
bay khỏe, di chuyển tốt, cho nên chúng có khả năng phát tán nhanh, mạnh, gây hại lớn
trên diện rộng. Mặc dù, tỉnh Lạng Sơn đã triển khai biện pháp hoá học để phòng trừ
loài sâu hại này, nhưng hiệu quả phòng trừ không cao. Do chưa có các nghiên cứu về
bọ ánh kim hại hồi, nên việc phòng chống gặp rất nhiều khó khăn và kém hiệu quả.
Trước yêu cầu của thực tiễn sản xuất, để có cơ sở khoa học đề xuất các giải pháp
phòng chống hiệu quả, việc nghiên cứu các đặc điểm sinh học, sinh thái của chúng là
hết sức cần thiết. Với những lý do nêu trên nghiên cứu sinh đã tiến hành đề tài: Nghiên
cứu đặc điểm sinh vật học, sinh thái học loài bọ ánh kim Oides sp. (Coleoptera:
Chrysomelidae) hại hồi và biện pháp phòng trừ tại Lạng Sơn.
</p>
