Hiện nay, tỉ lệ bệnh dậy thì sớm (DTS) đang gia tăng. Tiếp cận
một trẻ DTS cần phân biệt được đây là dậy thì sớm trung ương, ngoại
biên hay một phần vì hướng xử trí hoàn toàn khác nhau. Để chẩn đoán
một trường hợp DTS trung ương cần chứng minh có sự tham gia của
trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục, nghĩa là có sự gia tăng của
LH trong máu. Tuy nhiên, ngưỡng LH nền và sau kích thích là bao
nhiêu để chẩn đoán dậy thì sớm trung ương cũng như việc có cần phải
lấy máu nhiều lần để làm nghiệm pháp kích thích không vẫn còn chưa
thống nhất qua các nghiên cứu trên thế giới. Vì vậy, chúng tôi thực
hiện nghiên cứu giá trị của nghiệm pháp kích thích Gonadotropin trong
chẩn đoán DTS trung ương với các mục tiêu như sau:
1. Mô tả các đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh
nhi DTS tại bệnh viện Nhi Đồng 2 từ 2010 - 2016.
2. Xác định tỉ lệ các nguyên nhân gây DTS.
3. Xác định giá trị chẩn đoán của LH, FSH và tỉ số LH/FSH nền trong
chẩn đoán DTS trung ương.
4. Xác định giá trị chẩn đoán của LH, FSH, tỉ số LH/FSH sau kích
thích bằng Dipherelin trong chẩn đoán DTS trung ương.
5. Xác định thời điểm tối ưu để lấy máu làm nghiệm pháp kích thích.
2. Tính cấp thiết của đề tài luận án: Tỉ lệ bệnh DTS đang gia tăng
tại Việt Nam, theo thống kê tại bệnh viện Nhi Đồng 2 trong 3 năm từ
2010-2013, có 351 trẻ nhập viện vì DTS, trong đó 80% là DTS trung
ương và tỉ lệ chẩn đoán bệnh gia tăng theo từng năm. Trẻ DTS có thể
chịu những hậu quả như giới hạn chiều cao khi trưởng thành, rối loạn2
tâm lý, rối loạn hành vi ứng xử, dễ bị lạm dụng tình dục và có thai
sớm Vì vậy, DTS cần được chẩn đoán và xử trí kịp thời. Trên thế
giới, có một số công trình nghiên cứu về ngưỡng LH nền để chẩn đoán
DTS trung ương nhưng vẫn chưa thống nhất, có thể do sự khác biệt về
dân số nghiên cứu, phương pháp xét nghiệm, thời điểm lấy máu Y
văn ghi nhận, nghiệm pháp kích thích bằng GnRH là tiêu chuẩn vàng
để chẩn đoán DTS trung ương. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều nơi trên thế
giới không còn có GnRH để sử dụng. Vì vậy, người ta sử dụng đồng
vận của GnRH (aGnRH) để thay thế. Đã có một số công trình nghiên
cứu trên thế giới về giá trị của nghiệm pháp kích thích bằng aGnRH
trong chẩn đoán DTS trung ương. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu lại
rất khác nhau. Tại Việt Nam, bắt đầu thực hiện nghiệm pháp kích thích
bằng Dipherelin (Triptorelin, là một aGnRH) từ năm 2009. Tuy nhiên,
chưa có nghiên cứu về nghiệm pháp kích thích này. Do đó, chúng tôi
thực hiện đề tài này nhằm trả lời câu hỏi nghiên cứu giá trị của các xét
nghiệm gonadotropin nền và sau kích thích bằng aGnRH trong chẩn
đoán DTS trung ương là như thế nào?
