Đất đai là tài sản có giá trị to lớn đối với ngƣời sử dụng đất. Do vậy
khi bị mất đi một diện tích đất nói chung và đặc biệt là đất ở sẽ ảnh
hƣởng nghiêm trọng tới quyền lợi của ngƣời sử dụng đất. Nếu so với
ngƣời sử dụng đất nông nghiệp hay đất mặt bằng sản xuất kinh doanh thì
ngƣời sử dụng đất ở khi bị thu hồi thƣờng có xu hƣớng dễ bị thiệt thòi
hơn. Việc thu hồi đất ở thƣờng kéo theo thu hồi nhà công trình xây
dựng và cây lâu năm gắn liền với đất. iều này đồng nghĩa với việc đặt
và nâng lên cao hơn áp lực chi trả tiền bồi thƣờng đối với ngân sách nhà
nƣớc. rong hoàn cảnh đó mức bồi thƣờng đất ở hay các tài sản gắn
liền với đất thƣờng có sự chênh lệch nhiều hơn so với giá trị thực tế của
chúng do khả năng đáp ứng của ngân sách nhà nƣớc có giới hạn. iều
này đã dẫn đến các tranh chấp xung đột giữa ngƣời bị thu hồi đất ở với
cơ quan có thẩm quyền là một trong những loại tranh chấp gay gắt nhất
để lại nhiều hệ lụy nặng nề nhất.
rong những năm gần đây pháp luật đất đai luôn từng bƣớc đƣợc
quan tâm hoàn thiện hơn nhằm ngày càng đáp ứng tốt hơn nhiệm vụ bảo
vệ quyền lợi cho ngƣời bị thu hồi đất nói chung và ngƣời bị thu hồi đất ở
nói riêng. uy vậy có thể thấy pháp luật về bảo vệ quyền lợi của ngƣời
bị thu hồi đất ở còn tồn tại những hạn chế nhất định. ác thiệt hại mà
ngƣời bị thu hồi đất ở phải gánh chịu bao gồm nhiều khoản khác nhau
nhƣng sự ghi nhận của pháp luật thông qua các khoản bồi thƣờng cho
thấy mới chỉ là những khoản thiệt hại có tính chất cơ bản; cơ chế định
giá đất giá nhà và tài sản khác gắn liền với đất cũng đang bộc lộ nhiều
hạn chế đáng kể; các trƣờng hợp thu hồi đất ở hiện nay chƣa đƣợc quy
định một cách khoa học và chặt chẽ tiềm ẩn nguy cơ bị thu hồi tùy tiện;
các khoản hỗ trợ mà pháp luật quy định quá thấp; các quy định về tái
định cƣ khi nhà nƣớc thu hồi đất vẫn chƣa thống nhất và có cơ chế thực
hiện hiệu quả nên suất tái định cƣ mà ngƣời bị thu hồi đất ở nhận đƣợc
thƣờng không đạt tiêu chuẩn tiếp cận các điều kiện về nƣớc sạch vệ sinh
môi trƣờng dịch vụ giáo dục y tế
