Ở Việt Nam, sau hơn 35 năm kể từ khi thống nhất đất nước,
hệ thống báo cáo tài chính (BCTC) doanh nghiệp hiện nay về cơ bản
đã được xây dựng theo hướng tiếp cận với thông lệ quốc tế trên cơ
sở thực tiễn của Việt Nam, có sự cải cách, khá đầy đủ và có tính hệ
thống. Tuy nhiên, trong giai đoạn hội nhậpquốc tế về kinh tế và kế
toán mạnh mẽ như hiện nay, các tiêu chuẩn chất lượng và công bố
thông tin về BCTC phải được tiếp cận theo thông lệ quốc tế, hệ
thống BCTC hiện nay đã bộc lộ những tồn tại chưa được giải quyết,
từ những vấn đề cụ thể như đo lường, ghi nhận, hệ thống báo cáo,
tính khuôn mẫu của báo cáo, đến việc củng cố các luận cứ khoa học,
làm cơ sở vững chắc, ổn định cho việc ban hành các chuẩn mực kế
toán, đánh giá chất lượng BCTC. Những hạn chế này có ảnh hưởng
đáng kể đến tính hữuích và quá trình hội nhập quốc tế của hệ thống
BCTCViệt Nam.
Trên thế giới, hầu như chưa có một nghiên cứu có hệ thống
liên quan trực tiếp đến việc đánh giá và hoàn thiện hệ thống BCTC
doanh nghiệp ở Việt Nam trong điều kiện hội nhập quốc tế về kinh
tế và kế toán. Ở Việt Nam, gần đây, có một số nghiên cứu chuyên
sâu về BCTC doanh nghiệp. Nghiên cứu của Nguyễn Phúc Sinh
(2008) đã tiếp cận với các luận điểm về hệ thống BCTC doanh
nghiệp của IASB, FASB nhằm đưa ra giải pháp nâng cao tính hữu
ích của hệ thống BCTC doanh nghiệp Việt Nam. Nghiên cứu của
Nguyễn Thị Kim Cúc (2009) đã nhận định lại về khung pháp lý cho
việc lập và trình bày BCTC doanh nghiệp, tương thích với quy mô
và cơ cấu tổ chức của các loại hình doanh nghiệp. Nghiên cứu của
-2 -Nguyễn Đình Hùng (2010) đề cập đến việc kiểm soát sự minh bạch
thông tin tài chính công bố của các công ty niêm yết tại Việt Nam
Các nghiên cứu này đã đánh giá thực trạng và đề xuất các giảipháp
nhằm nâng cao tính hữu ích của hệ thống BCTC doanh nghiệp Việt
Nam, trên cơ sở vận dụng và hòa hợp với chuẩn mực kế toán quốc
tế. Tuy nhiên, hạn chế trong việc củng cố luận cứ khoa họcvà kinh
nghiệm cho việc ban hành các chuẩn mực, chế độ kế toán, quy định
soạn thảo và đánh giá chất lượng BCTC trên cơ sở vận dụng chuẩn
mực kế toán và thông lệ quốc tế, chưa được làm rõ.Giải pháp dài
hạn và lộ trình cho sự phát triển, hội nhập của hệ thống BCTC chưa
được phác họa. Các nghiên cứu cũng chưa đề cập hoặc giải quyết
các nội dung mang tính toàn cầu hiện nay trong soạn thảo và trình
bày BCTC, chẳng hạn, vấn đề sử dụng giá trị hợp lý trong định giá,
trình bày nguồn lực tri thức hay trách nhiệm xã hội doanh nghiệp
trên BCTC.
Luận án này kế thừa các nghiên cứu trước đây, góp phần giải
quyết các vấn đề có ý nghĩa rất quan trọng nêu trên
