Cơ quan hành chính nhà nước là một bộ phận quan trọng trong hệ thống
bộ máy nhà nước. Đặc điểm quan trọng nhất của cơ quan hành chính nhà nước
trong thực hiện quyền hành pháp là mang tính chất quyền lực nhà nước. Trong
phạm vi thẩm quyền của mình, cơ quan hành chính nhà nước có quyền ban hành
văn bản quy phạm pháp luật (quyền lập quy) hoặc văn bản áp dụng quy phạm
pháp luật có tính bắt buộc phải thi hành đối với cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà
nước cơ quan nhà nước có liên quan; có quyền kiểm tra, giám sát việc thực hiện
các văn bản mà mình đã ban hành; có quyền áp dụng các biện pháp cưỡng chế
khi cần thiết đối với cá nhân, tổ chức, cơ quan có liên quan đã không tự giác và
nghiêm chỉnh thực hiện văn bản do cơ quan nhà nước ban hành đã có hiệu lực
pháp luật.
Trong những năm qua tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, hoạt động xây
dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong các cơ quan hành chính nhà
nước đã rất được quan tâm, nhiều công trình khoa học liên quan đến việc ban
hành văn bản hành chính, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính
nhà nước đã được công bố; pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật
cũng không ngừng được hoàn thiện. Văn bản quy phạm pháp luật được xem là
công cụ quan trọng để đảm bảo hiệu lực và hiệu quả trong hoạt động điều hành
nền hành chính nhà nước, góp phần ổn định, phát triển các hoạt động kinh tế -xã hội. Trong văn kiện Đại hội Đảng Nhân dân cách mạng Lào lần IX, năm
2011 đã xác định: “Điều kiện quan trọng để phát huy dân chủ là xây dựng và
hoàn chỉnh hệ thống pháp luật đồng thời tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa
trong mọi hoạt động”.
Trong điều kiện đẩy mạnh quá trình đổi mới hiện nay, Nghị quyết Hội
nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào lần thứ IX
(năm 2011) về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước Cộng hòa dân chủ
nhân dân Lào, mà trọng tâm là cải cách một bước nền hành chính nhà nước,
được đề ra là một trong những quan điểm cơ bản để xây dựng và kiện toàn bộ
máy nhà nước trong sạch, vững mạnh, tăng cường hiệu lực, hiệu quả. Đó là:
“Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước
Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Nhà nước quản lý xã hội theo pháp luật và
bằng pháp luật”.
Hiến pháp nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào năm 2003 cũng quy định
tại Điều 10: “Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, không ngừng tăng cường
pháp chế xã hội chủ nghĩa”. Mặc dù vậy, cho đến nay thực tế quản lý xã hội
bằng pháp luật và việc điều chỉnh bằng pháp luật các quan hệ xã hội tại Cộng
hòa dân chủ nhân dân Lào vẫn còn nhiều hạn chế. Điều này đòi hỏi Nhà nước
Lào phải xây dựng và hoàn thiện được hệ thống pháp luật đồng bộ, khoa học,
hoàn chỉnh. Mặt khác, phải đảm bảo hệ thống pháp luật được thực hiện một cách
nghiêm chỉnh từ trung ương xuống cơ sở, đảm bảo nguyên tắc pháp chế xã hội
chủ nghĩa trên tinh thần tôn trọng tuyệt đối pháp luật.
Xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật là một công việc quan
trọng của các cơ quan hành chính nhà nước tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.
Cùng với công cuộc cải cách nền hành chính nhà nước thì việc xây dựng và ban
hành văn bản quy phạm pháp luật nói chung và của các cơ quan hành chính nhà
nước nói riêng đã có những chuyển biến tích cực, đã từng bước nâng cao được
năng lực xây dựng và ban hành văn bản quản lý nhà nước. Bước đầu hình thành
hệ thống văn bản quản lý đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của công tác quản lý hành
chính nhà nước. Tuy nhiên, công tác xây dựng và ban hành văn bản quy phạm
pháp luật của các cơ quan hành chính nhà nước vẫn còn nhiều yếu kém, hạn chế
cần khắc phục, đặc biệt là về phương thức, quy trình chuẩn ban hành, hình thức
văn bản, thẩm quyền ban hành, các hình thức chế tài, kiểm tra, xử lý văn bản trái
pháp luật. Chính những mặt hạn chế, yếu kém này đã làm giảm hiệu lực và hiệu
quả trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Từ thực tế này đòi hỏi phải
có sự nghiên cứu, đổi mới, nâng cao chất lượng hệ thống văn bản quy phạm
pháp luật nói chung và quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp
luật của các cơ quan hành chính nhà nước nói riêng.
