Công nghiệp hóa là con đường tất yếu giúp các nước nghèo nàn, lạc hậu có khả
năng thoát khỏi đói nghèo và phát triển. Mấy thập kỷ qua, công nghiệp hóa đã diễn
ra ở nhiều nước đang phát triển với sự đa dạng về mô hình, cùng với những thành
công, hạn chế khác nhau, thậm chí có nước đã phải trả giá do những sai lầm trong
công nghiệp hóa.
Từ công nghiệp hóa thay thế nhập khẩu chuyển sang công nghiệp hóa hướng về
xuất khẩu đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong tiến trình công nghiệp hóa ở một số
nước. Thái Lan là một trong những nước đã đạt được những thành công nhất định trong
tiến trình công nghiệp hóa và đang vươn lên trở thành nước công nghiệp mới. Tuy nhiên,
quá trình công nghiệp hóa của Thái Lan cũng bộc lộ không ít hạn chế. Đặc biệt, sau cuộc
khủng hoảng tài chính, tiền tệ châu Á năm 1997 Thái Lan buộc phải có những chính
sách, giải pháp điều chỉnh tình trạng quá nóng của nền kinh tế. Những thành công và hạn
chế trong công nghiệp hóa của Thái Lan đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các
nước đang phát triển trong tiến trình công nghiệp hóa đất nước.
Việt Nam chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường
và mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế. Thực hiện công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại
hóa theo đường lối đổi mới của Đảng đã góp phần tích cực làm thay đổi bước đầu
diện mạo kinh tế đất nước. Năm 1986, Việt Nam thực sự bước vào thời kỳ cải cách,
mở cửa với phương châm đa dạng hoá, đa phương hoá, muốn làm bạn với tất cả các
nước . Việt Nam nhận thức rõ tầm quan trọng của chiến lược công nghiệp hoá
hướng về xuất khẩu, chiến lược phát triển mang lại thành công và thịnh vượng cho
nhiều nước ở vùng Đông Á và Đông Nam Á như Singapore, Malyasia và Thái Lan.
Cho đến nay, sau hơn 20 năm đổi mới, cải cách và mở cửa, hướng về xuất khẩu, nền
kinh tế Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu, song cũng không ít những thách thức,
khó khăn, đòi hỏi phải có cách tiếp cận mới trên cơ sở chọn lọc những bài học kinh
nghiệm của các nước đi trước.
Việt Nam và Thái Lan khi bước vào công nghiệp hóa có một số điểm tương
đồng về điều kiện kinh tế, tự nhiên, xã hội. Vì vậy, nghiên cứu tiến trình công
nghiệp hóa hướng về xuất khẩu của Thái Lan không chỉ có ý nghĩa lý luận và thực
tiễn, mà còn có tính tham khảo kinh nghiệm cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại
hóa ở Việt Nam hiện nay. Đó là lý do nghiên cứu sinh chọn đề tài: “Công nghiệp
hóa hướng về xuất khẩu của Thái Lan, kinh nghiệm và khả năng vận dụng đối
với Việt Nam” làm nội dung nghiên cứu.
